دفتر مجازي محمد حسن محقق معين


Saturday, December 20, 2003

غلبه پندار گرايي در سياستگذاري اقتصادي جمهوري اسلامي ايران

بررسي طرز تفكر اقتصادي دولت هاي پس از انقلاب حاكي از يك سر در كمي در تعيين سياستهاي اقتصادي است.
در دوران دولت مير حسين موسوي كه بين سالهاي 60 تا 68 بود، اقتصاد ايران هرچند شرايط جنگي را تحمل مي كرد، اما نوع فكر و نگرش اقتصاد ،عمدتا يك نگرش دولتي و به عبارتي سوسياليستي بود.
در دوران دولت هاشمي كه از سال 68 آغاز و به 76 ختم شد ؛نوع نگاه و حركت، حركت به سمت آزاد سازي اقتصاد بود، حركتي كه منحرف شد و در نهايت ابتر ماند.
در مورد دوران دولت خاتمي كه اكنون دوره دوم خود را مي گذراند، نمي توان اظهار نظر قاطعي راجع به نگرش و تفكر اقتصادي آن كرد.
گزارش روزنامه ايران تحت عنوان سندرم سر در گمي در اقتصاد ايران در اين خصوص را كه در تاريخ چهارشنبه 26 آذر 1382 در صفحه 11 چاپ شده در اينجا بخوانيد.

چنين سياستگذاريهاي اقتصادي مثلا در بخش كشاورزي و روستاهاي ايران در دهه 60هجري شمسي و در دوره جواني افرادي مثل من كه در جهاد سازندگي با تمام وجود مشغول خدمت رساني به روستائيان بوديم و راه ،آب ،برق و ساير خدمات را به روستاها مي رسانديم چه تاثيري داشته است؟

دكتر اكبر كرباسيان در مقاله اي تحت عنوان چگونه در توليد گندم به خودكفا يي رسيديم در مورد سياستگذاري هاي اقتصادي در اين دوره نوشته است:
نظام چند نرخي ارز باعث شيوع رانت خواري توسط بسياري از دستگاههاي دولتي و نهاد هاي عمومي شده بود كه دريافت كننده ارزهاي دولتي بودند. واحد هائي كه به دلارهاي 175 توماني و300 توماني دسترسي داشتند، در حالي كه نرخ ارز در بازار آزاد780 تومان الي 800 تومان بود، در مقايسه با ساير دستگاهها، بويژه در مقايسه با واحد هاي فعال در بخش خصوصي ،از موقعيت رقابتي ممتاز تري برخوردار بودند. اين واحد ها مي توانستند يا ارز فروشي كنند و يا اينكه با ارزهاي ارزان خود مواد اوليه و ماشين آلات به كشور وارد كنند و توليدات خود را ،علي رغم قيمت گذاري هاي سازمان حمايت...،باز هم با سود هاي شبه انحصاري به فروش برسانند.
در هر صورت دو دهه 1360 و1370 شمسي براي دريافت كنندگان ارز به نرخهاي رسمي و ساير گيرندگان انواع امتيازات دولتي دوره اي طلايي بود. آنها به بهاي شيوع ناامني اقتصادي در جامعه به پول و قدرت رسيدند؛ در حالي كه به جامعه روستايي كشور و خصوصا زارعين گند مكار آسيبي خانمان برانداز وارد شد. زراعت ايران چگونه نابود شد؟
تا سال 1373 شمسي وزارت بازرگاني با 7 توماني و پس از آن با ارزهاي 175 توماني ،گندم خريداري و به كشور وارد مي كرد. در اين سالها گندم وارداتي كه فقط با نرخ هاي رسمي ارز به كشور وارد مي شد، به علت پايين بودن اين نرخها علي الظاهر ارزانتر از گندم توليد داخل به نظر مي رسيد. براي مثال نرخ دلار رسمي 70 ريال بود و هر تن گندم داخلي توسط شوراي اقتصاد حدود 120 ريال قيمت گذاري مي گرديد؛ پس هر كيلو گرم گندم وارداتي براي سازمان غله ايران حدود 36 ريال تمام مي شد؛ در حالي كه قيمت گندم داخلي كيلويي 120 ريال بود. بدين ترتيب از ابتداي نظام چند نرخي ارز، خريدهاي داخلي گندم كم كم از «مقرون به صرفه بودن» افتادند و از دور خارج شدند. به زودي انگار كه چنين كالايي هرگز در ايران توليد نمي شد.
متن كامل مقاله كرباسيان را در اينجا بخوانيد.

به اين ترتيب با همه زحماتي كه در ايران در 25 سال اخير كشيده شده است؛ هنوز توسعه يافتگي براي ما به شكل يك معما است؟ در حاليكه در همين مدت زماني كشور هائي مثل مالزي يا كره جنوبي با چنين معمائي روبرو نيستند. چرا؟
دكتر مسعود نيلي معتقد است كه بعد از گذشت 25 سال از پيروزي انقلاب هنوز يك تئوري مشخص براي اداره اقتصادي كشور نداريم. متن گفت و گو با نيلي را تحت عنوان معماي توسعه نيافتگي در اينجا بخوانيد.

نهايتا اينكه دكتر محمد ستاري فر ريئس سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور گفته است:
هر چقدر مسئولان مملکت استنباط واحدی از گذشته , از ظرفیت های ما ,از تنگنا های ما ,از چالشهای پیش روی ما داشته باشند ؛ بزرگترین عنصر برای رشد و توسعه فراهم می شود. کاری که ما تا کنون در آن ناتوان بودیم و نتوانستیم به آن برسیم. منظورم از مسئولان ,مسئولان طراز اول مملکت است که استنباط واحد آنها ,استراتژی کشور را تشكيل می دهد و بعد قوه مقننه قضائیه و خود دولت است. به میزانی که این تفاهم بوجود بیاید, می توانیم به جلو برویم....
توسعه کشورها با انسجام و تدبیر و عقل و عزم مشترک شكل می گیرد که مسئولان یک کشور دارند. مسئولان با عزم و تدبیر مشترکی که آنها را فرا می گیرد ,می توانند یاد بگیرند و یاد به دهند که فرصت ها بسیار دیر به دست می آید و خیلی هم گران است. اما ما هنوز متوجه این مسئله نشده ایم. اگرهم در کشورمان فرصت داریم ,بسیاری از این فرصت ها را می سوزانیم. و این نشان عقلانیت نیست. اگر مسئولان تراز اول مملکت و دستگاههای اجرائی روی این وادی فکر کنند, می گویند باید برویم از فرصت ها استفاده کنیم, فرصت ها را شكار کنیم و از همه مهمتر آنها را بسازیم. اینکه یک کشور بخواهد فرصت ها را نسوزاند, از فرصت ها استفاده کند و شكار کند و فرصت های فردا را امروز پیاده بکند , یک پيكره بندی مهم اجزای آن نظام را می خواهد تجربه توسعه و همچنین علم اقتصاد می گوید در نظامی که پیکره بندی اش شل است یا اجزای آن پیکره می خواهند دائم رو در روی هم کار بکنند و موجبات استهلاک همدیگر را فراهم بسازند، صلاحیت لازم برای استفاده از فر صت ها وجود ندارد....
اینها مسائلی است که باید گفته شود مسئولان مملکت بیدار شوید ! روی این مسئله اتفاق نظر پیدا کنید. اصلی فرعی هایمان را کنار بگذاریم. اصلی فرعی هائی که هر روز به کار می گیریم. در رسانه ها به کار می گیریم, در صحبت های محافل خصوصی خودمان به کار می گیریم اینها اصلی فرعی های واقعی نیست.
متن كامل گفتگوي معاون رئيس جمهور را در اينجا بخوانيد.

سياست گذاري براي اقتصاد ايران در 25 سال اخير توسط چه كساني صورت گرفته است؟ مسلما روزنامه نگاران ، وبلاگ نويس ها ، دانشجويان و يا حتي همه مديران كشور در اين زمينه قدرت تصميم گيري نداشته اند. تصميم گيري در اين خصوص به عهده رهبري ؛رياست دولت، مجلس شوراي اسلامي ، هيات وزيران و شورا ي عالي اقتصاد در ادوار مختلف بوده است. اين نهادها و اشخاص تشكيل دهنده آنها كه از طريق قوانين اساسي و عادي حق تصميم گيري داشته اند؛ تبعا به لحاظ همان قوانين بايد پاسخگوباشند.
هرچه كه حضور افراد در اين نهادها از نظر كمي و زماني بيشتر و از نظر كيفي و تعيين كنندگي قوي تر بوده باشد؛ در اين عرصه مسئوليت پاسخگويي بيشتري دارند. به نظر من و به شهادت تاريخ بيشترين مسئوليت پاسخگويي در حوزه سياست گذاري اقتصادي در جمهوري اسلامي ايران بر عهده آيت الله خامنه اي رهبر فعلي كشور و رئيس جمهور اسبق است. ايشان بايد پاسخگوي پندارگرايي در سياستگذاري اقتصادي در جمهوري اسلامي ايران باشد.

Mohamad Hasan Mohaqeq Moein   ||  10:40 PM  || 



Wednesday, December 17, 2003

آموزش پودماني از نوع ايراني

سخنراني در مركز آموزش عالي كشاورزي امام خميني (ره)
آموزش علمي _ كاربردي پودماني(modular ) از نوع ايراني
محمد حسن محقق معين

دانشگاه جامع علمي _ كاربردي در 28 مهر سال 1382 سندي را تحت عنوان : ويژه نامه ثبت نام در دوره هاي پودماني دانشگاه جامع علمي - كاربردي 1383-1382 در 16 صفحه در سطح كشور منتشر نموده است. در اين سخنراني به توصيف و تحليل اين سند در حد وقت و علاقه حاضران خواهيم پرداخت

توصيف سند :
در ابتداي سند ، سه تذكر بيان شده است. پس از آن مقدمه اي شامل اهداف دوره هاي پودماني بيان شده است. تعاريف مفاهيم به كار رفته در سند شامل : آموزش هاي علمي كاربردي پودماني ،پودمان آموزشي، دوره كارداني پودماني ،دستگاه متقاضي ، مركز آموزش، داوطلب ،داوطلب شاغل و داوطلب آزاد موضوع بعدي مندرج در سند است. شرايط عمومي پذيرش دانشجو ،برخي از مواد آئين نامه آموزشي و ميزان شهريه دوره هاي پودماني و نحوه پرداخت شهريه توسط دانشجويان و تقسيم شهريه بين مراكز مجري و دانشگاه جامع از موارد بعدي مطرح شده در سند است. پس از بيان نحوه تنظيم و تكميل فرم تقاضانامه كامپيوتري ثبت نام پودمان آموزشي و شمايي از آنها در ادامه تا انتهاي سند يك جدول بدون نام و شماره و 7 جدول داراي شماره و نام در ج گرديده است. …

تحليل سند:

تعاريف "پودمان آموزشي " و" آموزش پودماني " در اين سند ، تناسبي با مباني نظري آموزش هاي پودماني و نيز با تعاريف وضع شده در آئين نامه اجرائي ماده 150 قانون برنامه سوم توسعه مصوب هيات وزيران ، ندارد. در نگرش و ديدگاه منتخب دانشگاه جامع، سيستم آموزش مدو لار همان نظام آموزش واحدي است و فقط از نظر زمان ارائه آموزش مي تواند در مدتي كمتر و يا بيشتر از طول يك نيم سال تحصيلي به اجرا گذاشته شود. بنابر اين عليرغم هدف و ويژگيهايي كه در مقدمه سند مورد بررسي براي آموزش هاي پود ماني بيان شده ،در ادامه سند و در ساير اسناد و برنامه عملي دانشگاه جامع ،آموزش پود ماني نوعي برنامه ريزي آموزشي با كمي اختلاف با نظام آموزش نيم سالي واحدي است. دانشگاه جامع علمي كاربردي و وزارت علوم ،تحقيقات و فناوري مي بايد پاسخگوي چنين تعارضاتي در سياستگذاريها و عملكرد خود باشند.
اين در حالي است كه مباني نظري و معتبر آموزش پودماني نشان مي دهد كه در آموزش پودماني با تغييرات اساسي در ماهيت و روش آموزش روبرو هستيم و تعاريف دانشگاه جامع از آموزش پودماني تناسبي با مباني نظري و حقوقي آموزش هاي پودماني ندارد. البته دانشگاه جامع علمي كاربردي مي تواند و بايد شيوه اجراي دوره هاي آموزشي كارداني خود را با انعطاف و متناسب با وضعيت دانشجويانش به ويژه دانشجويان شاغل نمايد. اما اين تغيير شيوه در امر برنامه ريزي آموزشي ، ماهيت دوره هاي علمي كاربردي را تغيير نداده و اين دوره ها را تبديل به دوره هاي پودماني نمي كند.
در سند مورد بررسي اسامي و نشاني 190 مركز آموزش مجري دوره هاي پودماني آورده شده است. در اين سند مركز آموزش چنين تعريف شده است "مركز يا موسسه اي كه در زير مجموعه دستگاه متقاضي ؛صلاحيت آموزشي آن با اخذ مجوز اجراي دوره به تائيد دانشگاه جامع علمي – كاربردي رسيده است و مجري پودمان هاي علمي كاربردي مي باشد. "
تا آنجا كه نگارنده اطلاع دارد ؛وزارت علوم، تحقيقات و فناوري حدود 140 موسسه آموزشي و پژوهشي و دانشگاه آزاد اسلامي حدود 160 مركز را در سطح كشور تحت پوشش خود دارند. با توجه به اين سند وبا توجه به تعريف مختاري كه دانشگاه جامع علمي كاربردي از آموزش هاي پودماني به عمل آورده اين دانشگاه به تنهايي 60 درصد به تعداد مراكز ارائه كننده آموزش عالي در كشور افزوده است!!! سئوالي كه بلافاصله به ذهن مي رسد اين است كه مكانيزم بررسي صلاحيت اين مراكز براي ارائه آموزش عالي در دانشگاه جامع چيست؟ و معيارهاي تعيين صلاحيت كدامند؟ اين مراكز از چه تعداد اعضاي هيات علمي برخوردارند؟ صلاحيت عمومي و حرفه اي خبرگاني كه در اين مراكز ارائه آموزش هاي پودماني را به دختران و پسران و آحاد ثبت نام كنندگان در دوره هاي پودماني را در سطح 61 شهر از 26 استان كشور عهده دار هستند چگونه تعيين شده است. تركيب تحصيلي و سابقه آموزشي آنان چيست؟ فضاي آموزشي، تجهيزات و امكانات مراكز چگونه است؟ دانشگاه جامع علمي كاربردي كه از ابتدا ي تاسيس خود را دانشگاهي ستادي معرفي كرده است چه امكانات ،تشكيلات و تدابيري را براي نظارت بر اين دوره ها فراهم نموده است؟ بهر حال دانشگاه جامع با صدور و انتشار اين سند ،مسئوليت تضمين حسن عملكرد 190 مركز آموزشي مورد تائيد خود در سطح كشور براي اجراي دوره هاي پودماني را پذيرفته و مي بايد پاسخگوي تبعات آن باشد.…
متن كامل مقاله مبناي اين سخنراني را در اينجا بخوانيد.

مكان برگزاري سخنراني: تهران، خيابان انقلاب، تقاطع خيابان دانشگاه، پلاك 001/5 ، طبقه سوم، سالن جلسات ،شماره 325

زمان سخنراني: سه شنبه دوم دي ماه 1382 ساعت 14 تا 15.30

Mohamad Hasan Mohaqeq Moein   ||  9:42 PM  || 



Saturday, December 13, 2003

سخنراني در باره آموزش در هفته پژوهش


موسسه آموزش عالي علمي _كاربردي وزارت جهاد كشاورزي
گردهمايي هفته پژوهش سال 1382
محل دائمي برگزاري نمايشگاههاي بين المللي تهران
سالن250 نفري مبنا
دوشنبه 24/9/1382

مشخصات اجرائي طرح پژوهشي

عنوان: بررسي ميزان اثربخشي دوره هاي آموزش ضمن خدمت مركز آموزش عالي امام خميني (ره)در سال 1378
طراحي: مرداد ماه 1378
تصويب: مهر ماه 1379
اتمام: مرداد ماه 1381
مجري: محمد حسن محقق معين
همكاران: محمد رضا طالبان ، ارسلان ايرجي راد و غلام عباس دهقان
كارفرما: موسسه آموزش عالي علمي _ كاربردي وزارت جهاد كشاورزي
اعتبار: يك ميليون و800 هزار تومان
محل اجرا: مركز آموزش عالي كشاورزي امام خميني (ره)



مشخصات علمي طرح پژوهشي

مسئله: وجود ادعا هاي متفاوت در مورد اثربخشي دوره هاي آموزش هاي ضمن خدمت
هدف اصلي: بررسي ميزان اثر بخشي دوره هاي آموزش ضمن خدمت برگزار شده در مركز آموزش عالي امام خميني(ره) در سال 1378
جامعه آماري:200 دوره آموزش ضمن خدمت
روش نمونه گيري: تصادفي چند مرحله اي
جمعيت نمونه:80 دوره آموزش ضمن خدمت
واحد مشاهده:530 فراگير آموزش ضمن خدمت و 448 نفر مدير فراگير
ابزار جمع آوري اطلاعات: انواع پرسشنامه
مدل نظري: مدل ارزشيابي اثربخشي چهار مرحله اي دو نالد كرك پاتريك
تعريف عملياتي اثر بخشي: درجه اي است كه فرا گيران نسبت به دوره واكنش مثبت نشان داده ،تحصيل دانش كرده ،تغيير رفتار داشته و از نتايج آموزش بهره مند گرديده اند.
نتيجه: در مقياس صفر تا صد، اثر بخشي دوره هاي آموزش ضمن خدمت مورد مطالعه برابر با 53.14 و در سطح متوسط مي باشد.

دست آورد هاي طرح پژوهشي

دست آورد هاي روش شناختي:

1. آزمون هاي 28 گانه ملاك مرجع براي سنجش دانش و يادگيري فرا گيران دوره هاي آموزش ضمن خدمت
2. مقياس محيط مناسب شغلي
3. مقياس آموزش شغلي مناسب
4. مقياس واكنش فرا گيران نسبت به دوره
5. مقياس انتقال آموزشي
6. مقياس نتايج دوره در محيط كار از نظر مديران فرا گيران

پيشنهاد هاي اجرائي براي مركز آموزش عالي امام خميني (ره):

1. دقت بيشتر در پيش بيني برگزاري دوره هاي آموزشي ضمن خدمت
2. فراخواني و اطلاع رساني مناسب و كافي براي حضور فرا گيران در دوره هاي آموزش ضمن خدمت به منظور تحقق برنامه هاي تعيين شده
3. تلاش بسيار بيشتر براي برگزاري دوره هاي آموزش ضمن خدمت در حوزه هاي وظايف اصلي وزارتخانه
4. تامل بيشتر در نحوه اجراي دوره هاي آموزش ضمن خدمت با توجه به برنامه درسي آنها
5. دقت و انضباط بيشتر در تهيه گزارشات اداره آموزش ضمن خدمت مركز

مهمترين دست آورد طرح پژوهشي و توصيه ها

مطالعه عميق در حوزه نظري آموزش و بهسازي و تجربه ايراني آن در قلمرو كاركنان دولت به ويژه در بخش كشاورزي

توصيه ها:

1. تقويت ويژگي رهبري نيروي انساني شاغل دولتي در بخش كشاورزي از طريق اصلاح ساختار نيروي انساني وزارت جهاد كشاورزي

2. بهبود برنامه ريزي آموزش كاركنان وزارتخانه از طريق:

الف: سازماندهي مناسب و بهينه پاره عمليات هاي مديريت منابع انساني ستاد وزارتخانه و تدوين برنامه جامع نيروي انساني و استراتژي آموزشي وزارت جهاد كشاورزي

ب: ارائه آموزش هاي كم هزينه و خودآموز براي كاركنان و مديران فوق ديپلم و بالاتر وزارتخانه در موارد ممكن

پ : استفاده كامل، درست و به هنگام از امكانات قانوني براي مثال 1% اعتبارات جاري و عمراني ماده 150 قانون برنامه سوم

ت: تنظيم برنامه آموزش كاركنان وزارتخانه در غالب پودمان هاي مهارت از طريق: تجزيه و تحليل سازماني نيازهاي آموزشي و تجزيه و تحليل فردي نيازهاي آموزشي كاركنان

ث :ارائه پودمان هاي آموزشي در چهار حوزه گسترده مهارتي خواندن و نوشتن، فني پايه ،ميان فردي و ادغامي مفهومي

يكي از مقالات ناشي از اين پژوهش را دراينجا بخوانيد.

Mohamad Hasan Mohaqeq Moein   ||  10:24 PM  || 



Thursday, December 11, 2003

طرح ارزشيابي توصيفي

ده ماهي است كه درگير طرحي تحت عنوان ارزشيابي توصيفي هستم. هدف اساسي از اجراي اين طرح، حذف مردودي از مقطع ابتدائي از طريق تغيير نظام ارزشيابي تحصيلي و تبعا تغيير در برنامه درسي مي باشد. اين طرح در حال حاضر به صورت آزمايشي در 200 كلاس درس يايه اول ابتدائي در سطح كشور در دست اجراست.

در ايران به دليل رسوخ فرهنگ مدرك گرا ئي و تا بوي!! قبولي در كنكور ، فشار خيلي زيادي از همان دوره ابتدايي روي كودكان هست، براي اين که نمره هاي بالا بياورند. بچه ها در اين فرهنگ 20 گرا از كودكي تا نوجواني و جواني در پي گرفتن نمره 20 هستند. نمره بيست براي دانش آموزان ، اولياء و مربيان تنها نماد موفقيت و پيشرفت محسوب مي شود .صنعت و اقتصاد پر منفعت كنكور هم تنور بيست و بيست گرا ئي را روز به روز داغ تر كرده لذا جذب سرمايه و ارزش افزوده آن در اين بخش از اقتصاد كشور ، روز به روز بالاتر مي رود.

حذف مردودي از دوره ابتدايي، به همراه بقيه اقداماتي که بايد انجام شود؛ در جهت اين که هيبت نمره و بيست شكسته شده و ارزشيابي كيفي جايگزين ارزشيابي كمي شود ؛ اقدام به جايي است كه البته ، اما و اگر ها و الزامات زيادي دارد . برخي از اين اما و اگر ها و الزامات را مي توانيد در اينجا بيابيد.

از جمله فعاليت هاي انجام شده من در طول ده ماه گذشته براي معرفي و گسترش اهداف طرح ارزشيابي توصيفي ، ارائه سمينار و سخنراني در محافل علمي و فني بوده است. در خرداد ماه 1382 در اولين همايش آموزش الكترونيكي مقاله اي تحت عنوان كاربرد مدل ارزشيابي توانمند ساز از طريق وبلاگ را ارائه كردم. متن اين مقاله را مي توانيد در اينجا ببينيد. همچنين در آذر ماه 1382 نيز در اولين جشنواره بين المللي وب، وپ و نشريات الكترونيك تهران سميناري تحت عنوان كاربرد وبلاگ در ارزشيابي ارائه كردم. خبر اين سمينار را در سايت جشنواره در اينجا و متن سمينار را در وبلاگ ارزشيابي توصيفي در اينجا ببينيد. ضمنا در همين رابطه خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا ) نيز مصاحبه اي با من انجام داد كه متن خبر منتشر شده ايسنا را مي توانيد در اينجا بخوانيد.

خيلي علاقه مند بودم كه تجربه ارزشيابي اجراي پيش آزمايشي طرح ارزشيابي توصيفي را در همايش ارزشيابي تحصيلي كه در آذر ماه جاري توسط دفتر ارزشيابي تحصيلي و تربيتي وزارت آموزش و پرورش با حضور كارشناسان ارزشيابي تحصيلي سازمانهاي آموزش و پرورش استانها و ... در تهران برگزار شد؛ ارائه نمايم ! و به موقع هم در اين خصوص اقدام كردم ولي متاسفانه نه تنها اجازه اين كار به من كه مجري مسئول اين ارزشيابي از طرف دفتر اخيرالذكر بودم ؛ داده نشد !!! بلكه به اين همايش دعوت هم نشدم!! اگرچه ممكن است برخي از دوستان بعدا بگويند كه دعوت نامه براي شما فرستاده ايم و از اين حرف ها ... به هر حال در اينجا اطلاعاتي در باره همايش ارزشيابي تحصيلي وجود دارد. و افسوس من نيز نزد خودم، فعلا باقي مانده است.

دست آخر اين كه يكي از راديوهاي منتقد خارج از كشور هم مصاحبه اي با يكي از كارشناسان در پاريس در باره طرح ارزشيابي توصيفي انجام داده كه متن تقريبا كامل و كمي ويرايش شده اين مصاحبه را در اينجا بخوانيد.

خدا يا چنان كن سرانجام كار
تو خشنود باشي و ما رستگار

محمد حسن محقق معين20 آذر 1382

Mohamad Hasan Mohaqeq Moein   ||  7:28 PM  || 



Monday, December 08, 2003

انسان مهمترين عامل توليد ، يا عاملي فراموش شده؟

در شيوه هاي مختلف توليد و سطوح متفاوت تكنولوژي ، همواره يكي از عوامل اصلي توليد نيروي كار بوده است. هم پاي ديگر عوامل توليد كشاورزي شامل :سرمايه ،زمين ،آب و تكنولوژي به عامل انسان هم بايد توجه داشت. با در نظر داشتن اين مهم و شناخت درست از وضعيت نيروي انساني شاغل در بخش كشاورزي ايران ،اعم از دولتي ؛ خصوصي و تعاوني ، مقوله شناخته نشده آموزش و بهسازي منابع انساني در بخش كشاورزي خود نما ئي خواهد كرد. اين موضوع تعيين كننده متاسفانه چندان كه بايد مورد شناخت و توجه مديران و برنامه ريزان حوزه اقتصاد كشاورزي ايران و مديريت ملي كشور نيست.

آيا چالش اساسي در توسعه بخش كشاورزي ، آن طور كه رئيس موسسه پژوهش هاي برنامه ريزي و اقتصاد كشاورزي و دبير همايش كشاورزي و توسعه ملي در ويژه نامه اين همايش كه عنوان كليدي تر ين نشست براي آينده كشاورزي ايران را به آن داده اند ؛ چالشي فرا بخشي است؟

پاسخ به اين سئوال ،سهل و ممتنع است !! اگر توليد بايد محور توسعه اقتصاد ايران شود ،انسانها و بهسازي آنها بايد محور برنامه ريزي براي توليد باشد. آيا در كليدي تر ين نشست براي آينده كشاورزي ايران ،به اين امر كليدي توجه شده است؟
ويژه نامه همايش كشاورزي و توسعه ملي ايران در روزنامه ايران دوشنبه 17 آذر 1382 و خبر نامه هاي همايش را در اينجا ببينيد .مطالب همايش در دنبال كنيد و خود تان قضاوت نما ئيد.


Mohamad Hasan Mohaqeq Moein   ||  7:40 PM  || 

دنياي اسلام از دو منظر

ماهاتير محمد نخست وزير سابق مالزي و پل ولفوويتز قائم مقام وزير دفاع آمريكا در خصوص وضعيت جهان اسلام در يكي دو ماه اخير ديدگاههاي نسبتا متفاوتي ارائه كرده اند.

محمد در سخنراني خود در مراسم افتتاحيه سازمان كنفرانس اسلامي در مالزي در تاريخ 25 مهر 1382 گفته است:
در طول ۱۴۰۰ سال اخير، مفسران اسلام ، علما علماي اسلام از مذهب واحد اسلام، كه توسط پيامبر خدا محمد(ص) آورده شد، آنقدر تفسيرهاي متفاوتي ارائه داده اند كه در حال حاضر هزار مذهب داريم كه گاه آنقدر با هم تفاوت و تضاد دارند كه ما اغلب با يكديگر جنگيده و همديگر را مي كشيم. به جاي اينكه امت واحدي باشيم به خودمان اجازه داده ايم كه به فرقه ها، مذاهب و طريقت هاي مختلف تقسيم شويم، كه هر يك بر درست بودن اسلام خود تأكيد دارد تا به وحدت امت اسلام. ما از اين نكته غافليم كه دشمنان و استعمارگران ما هرگز به دنبال اين نيستند كه آيا ما مسلمان حقيقي هستيم يا نه. در نظر آنها همگي ما مسلمانان، پيروان دين و پيامبري هستيم كه آنها (دشمنان) آن را مروج تروريسم مي دانند و ما را دشمنان قسم خورده خود مي پندارند. آنها به ما حمله كرده و ما را مي كشند، به سرزمينهاي ما حمله مي كنند و حكومتهاي ما را، چه سني باشند چه شيعه، چه علوي و چه دروزي و چه هر نژاد ديگري باشند، سرنگون مي كنند. و ما با حمله و تضعيف يكديگر و گاهي انجام كارها و خواسته هاي آنان در نقش نماينده و وكيل آنها براي حمله به ديگر مسلمانان، آنها را تشويق كرده و ياري مي دهيم. ما از طريق خشونت سعي در سرنگوني حكومتهايمان داريم كه اين امر منجر به تضعيف و فقير كردن كشورهايمان مي شود.
امروزه ما، تمامي امت مسلمان دچار اضمحلال و حقارت شده ايم. نسبت به مذهب ما غفلت شده، اماكن مقدس ما از شكوه افتاده، كشورهايمان اشغال شده و مردم ما گرسنگي كشيده و كشته مي شوند.هيچ يك از كشورهاي ما به راستي استقلال ندارند. ما تحت فشار استعمارگران خود هستيم تا خواسته هاي آنها را در مورد اينكه چگونه بايد زندگي كنيم، چگونه بر سرزمينهاي خود حكم برانيم و حتي چگونه بايد فكر كنيم، اجرا كنيم. امروزه آنها مي خواهند به كشورهايمان حمله كنند، مردم ما را بكشند، شهرها و روستاهاي ما را ويران كنند، آيا هيچ كار اساسي نيست كه ما بتوانيم انجام دهيم، آيا اين اسلام است كه سبب اين همه موارد شده است؟ يا اين بدين خاطر است كه ما از وظيفه خود مطابق با مذهب خود قصور كرده ايم؟

اما ولفوويتز در سخنراني خود در دانشگاه جو رج تاون آمريكا در تاريخ 8 آبان 1382 مسائل جهان اسلام را از منظر ديگري تحليل كرده است. وي گفته است:
از تجارب خودم پي برده ام كه بحث هاي جدي در ميان مسلمانان جهان جريان دارد، مسلماناني كه مي خواهند جامعه خود را به سوي مدرنيته حركت دهند. متأسفانه اغلب مي بينيم كلام گوشخراش افراط گرايي بارها صداهاي معتدل تر را در خود غرق مي كند. مسلمانان تنها كساني هستند كه مي توانند از لحاظ فقهي با نظريات افراطي كه به رايگان در اختيار ميليونها نفر قرار مي گيرد، مناقشه كنند و بسياري از مسلمانان خوب و شريف عليه كساني كه كوشيده اند دينشان را بد زدند، دم برآورده اند. متأسفانه اغلب آنان مجبور بوده اند در اين مسير با تهديدات و ارعاب افراطيون كه از بنيه مالي خوبي برخوردارند، مواجه شوند.ما بايد هر آنچه مي توانيم براي حمايت از اين صداهاي معتدل انجام دهيم و به جراتشان در ابراز نظر ياري رسانيم. اين يكي از دلايل عديده اي است كه اين قدر براي ما مهم است كه نه فقط در عراق موفق شويم، بلكه به صلح بين اسراييل و فلسطينيان دست يابيم. زيرا وقتي اين دو هدف محقق شود، افراد معتدل در سراسر جهان اسلام مي توانند افراشته تر و استوارتر بايستند، زيرا كه دو موفقيت مهم خواهند داشت كه موقعيتشان را بسيار محكم خواهد كرد.تجارب من در طول سال ها به من آموخته است وقتي به كساني متوسل شويم كه از ارزش هاي عزت انساني، آزادي بيان، عدالت برابر، احترام به زنان و مداراي ديني دفاع مي كنند و از آنان دفاع كنيم، وضعيت مي تواند و تغيير خواهد كرد. اين همان اصولي است كه رييس جمهوري در سخنراني پارسال وضعيت اتحاديه از آن سخن گفت و تمام چيزهايي است كه آمريكايي ها از آن دفاع مي كنند.
مي بينيد كه از يك واقعيت به نام جهان اسلام تحليل هاي كاملا متفاوتي ارائه شده است. البته نكات مشتركي نيز در اين تحليل ها وجود دارد. متن كامل سخنان ماهاتير محمد را در اينجا ">و متن كامل سخنان پل لفوويتز را در را در اينجا بخوانيد.

Mohamad Hasan Mohaqeq Moein   ||  6:09 AM  || 



Friday, December 05, 2003

اولويت ها و برنامه هاي آموزشي وزارت جهاد كشاورزي

مراسم توديع معاون آموزشي سابق و معارفه معاون آموزشي جديد سازمان تحقيقات و آموزش كشاورزي روز يكشنبه 9/9/1382 درمحل فعلي اين معاونت در محمد آباد كرج برگزار گرديد.

مهندس عبدالرحمن چراغعلي در اين مراسم پس از سخنراني دونفر از مسئولان مراكز آموزشي وزارتخانه گزارشي از فعاليت هاي انجام شده در معاونت آموزشي سازمان را بيان كرده واز مديران وزارتخانه وهمكارانش در اين معاونت به خاطر الطافي كه در دوران تصدي وي داشته اند تشكر كرد.ايشان در سخنانش چندين بار تاكيد كرد كه خود را هنوز عضو خانواده آموزش دانسته واين مراسم به معني جدائي وي از همكارانش در معاونت آموزشي و زير مجموعه هاي وابسته در استانها نيست.

دكتر علي آهون منش معاون وزير و رئيس سازمان تحقيقات و آموزش كشاورزي سخنران بعدي بود .وي نيز تاكيد داشت كه همكاري آقاي چراغعلي بايد ادامه داشته باشد. دكتر آهون منش در اين مراسم خطاب به آقاي دكتر علي جابريان -معاون آموزشي جديد- و حاضرين كه مسئولان مراكز آموزش وزارتخانه از سراسر كشور و نيز كارشناسان و مديران ستادي آموزشي در سازمان بودند، اولويت هاي موجود براي فعاليت هاي آموزشي وزارتخانه را برشمردند.

اولويت هاي آموزشي وزارت جهاد كشاورزي

1. آموزش ضمن خدمت كاركنان وزارتخانه

از نظر سطح تحصيلات و سواد در نيروي انساني بسيار وسيع وزارت جهاد كشاورزي نسبت بي سوادها به مراتب بيشتر از باسواد ها مي باشد. دكتر آهون منش تصريح كرد كه به علت حضور ارباب جرايد! در جلسه نمي خواهد آمار بدهد چون ممكن است اشتباه نقل قول گردد.
البته نگارنده در نوشته هاي خود آمار دقيقي از ميزان تحصيلات كاركنان وزارت جهاد كشاورزي را ارائه داده است. از جمله در اينجا.
دكتر آهون منش در توضيح اولين اولويت فعاليت آموزشي در وزارتخانه گفت كه آموزش هاي ضمن خدمت بايد براساس نياز سنجي دقيق
آموزشي بوده و كاركنان انگيزه لازم را براي شركت در دوره هاي آموزش ضمن خدمت داشته باشند. وي در ادامه به دو مصداق از دوره هاي آموزش ضمن خدمت مديران ستادي وزارتخانه و نيز مسئولين مراكز تحقيقاتي كه اخيرا برگزار و در دست برگزاري بوده اشاره كرد.

2. آموزش هاي بهره بر داران (كشاورزان)

دكتر آهون منش در توضيح اين اولويت گفتند:" در اين مورد وضع بسيار نا بسا ماني داريم زيرا آموزش كشاورزان در سطح كشور متولي ندارد. مسئول آموزش كشاورزان اين مملكت كيست؟ كشاورزان بايد سواد لازم را براي گرفتن تكنولوژي داشته باشند و مديران و كاركنان كشاورزي هم آموزش گرفته باشند. با دكتر عمادي توافق كرديم كه كار ترويج فقط آموزش face to face باشد.... البته الان روي ترويج تخصصي و يا عمومي تصميم نگرفته ايم.50 هزار روستا داريم! چند مروج داريم؟40 الي 50 درصد كشاورزان زبان فارسي بلد نيستند. آيا امنيت ما اجازه مي دهد كه آموزش بلوچي ،كردي و يا تركي بدهيم ؟"
البته در اين يادداشت قصد نقد و تحليل مباحث مطروحه را ندارم. اما در پاسخ به سئوال اخير نمي توانم نگويم كه :قانون اساسي ايران و علم ترويج اجازه مي دهد!

3. آموزش هاي رسمي

آموزش هاي رسمي كشاورزي در كشور ما وضعش بدتر از ديگر آموزش ها مي باشد. آموزش هاي رسمي كشاورزي ما مربوط به 50 سال قبل آمريكا و اروپا است. همه از جمله من در اين مورد مقصر هستيم و قصدم مقصر جلوه دادن نهاد خاصي نيست! تغيير نداده ايم. بخواهيم اصلاح كنيم با مشكل برخورد مي كنيم. آموزش هاي رسمي كشاورزي ما بر مبناي سنت است. الان در كشور ما در هر ساعت 5 نفر ليسانس كشاورزي فارغ التحصيل مي شود كه سه نفر از آنها زراعت و اصلاح نباتات خوانده اند. چون دانشگاه آزاد فقط در اين رشته نسبتا كم هزينه دانشجو مي گيرد و در رشته هاي فني تر كشاورزي سرمايه گذاري نكرده است. ما الان 35 هزار نفر فارغ التحصيل رشته هاي كشاورزي بي كار داريم. آموزش هاي علمي –كاربردي كشاورزي نيز بايد از شكل سنتي خارج شود. هر جا كه نياز هست و بر مبناي نياز آموزش داده و قبل از اشباع بازار كار ارائه آموزش متوقف شود. آموزش هاي علمي – كاربردي نبايد مثل آموزش هاي ديگر عرضه محور باشد. اين آموزشها بايد بازار كار محور باشد.

نگارنده در خصوص آموزش هاي علمي – كاربردي چند مقاله مبتني بر پژوهش نوشته است. اين مقالات را مي توانيد در اينجا و نيز در اينجا بخوانيد.

دكتر علي جا بريان معاون جديد آموزشي سازمان تحقيقات و آموزش كشاورزي آخرين سخنران مراسم بود. ايشان با قرائت آيه اي از قران مجيد كه اشاره به گردش اداره امور جامعه بين مردم را دارد؛ سخنان خود را آغاز كرد. معاون جديد آموزشي سازمان برنامه هاي مورد نظر خود را براي اداره امور آموزشي وزارت جهاد كشاورزي به شرح زير اعلام كرد:
1. تاكيد بر نظم، نكته اي كه هر انسان مسلمان بايد در كنار تقوي آن را رعايت كند و در الهيات ما هم وزن تقوي است. منظور از نظم، انجام اقدامات مبتي بر ضوابط در سازمان است. ضوابط و چارچوب ها و مسائلي كه از پيش در باره آن فكر شده است. ولو با نظر شخصي ما مخالف باشد.
2. تاكيد بر بهره گيري از خرد جمعي در برنامه ريزي با توجه به آمادگي همكاران در سراسر كشور و ضرورت داشتن همكاري موثر دسته جمعي
3. انجام كار به صورت متعادل و بدون شتابزدگي همراه با تفكر و انديشه
4. ارتقاء سطح سواد كشاورزان
دكتر جابريان در توضيح ضرورت اين برنامه گفتند: يك درصد از شاغلين بخش كشاورزي در كشور داراي سواد دانشگاهي بوده كه 90 درصد از اين يك درصد از كاركنان دولت مي باشند.40 درصد از كل كشاورزان ايران بي سواد مطلق هستند.50 درصد از كشاورزان ايران 40 ساله و بالاتر بوده و نسبت بي سوادي مطلق در اين گروه از شاغلين بخش كشاورزي ايران ،80 درصد است. لذا با اين وضعيت نمي توان به اهداف توسعه ايران 1400 رسيد.
5. وجود سيستم ارزيابي در كار
6. مكانيزه كردن امر آموزش
7. افزايش بهره و ري در مراكز آموزشي در سراسر كشور
8. ايجاد قالب نرم افزاري براي آموزش ضمن خدمت همكاران
9. استفاده از همه ظرفيت هاي موجود در وزارتخانه براي پيشبرد امر آموزش
10. حذف تدريجي كارهاي غير مرتبط با بخش آموزش در حوزه معاونت آموزش و تجهيز نيروي انساني سازمان تحقيقات و آموزش كشاورزي
آقاي دكتر جابريان در انتهاي سخنان خود گفتند كه در طول هفته اول انتخاب در سمت جديد ،حدود 10 جلسه با همكاران آموزشي سازمان از اقصي نقاط كشور داشته اند و اين جلسات ادامه خواهد يافت. انشاءالله

نگارنده ضمن تبريك به آقاي دكتر جابريان ،اولويت هاي تعيين شده آموزشي وزارتخانه توسط رئيس سازمان تحقيقات و آموزش كشاورزي و نيز برنامه هاي اعلام شده توسط معاون آموزشي سازمان در اين جلسه را ، كاملا درست و منطقي و
منطبق با نياز هاي وزارت جهاد كشاورزي دانسته و آرزوي تحقق آنها را داشته و در اين راه قادر و حاضر به مشاركت مي باشد. انشاءالله

محمد حسن محقق معين

14/9/1382

Mohamad Hasan Mohaqeq Moein   ||  10:40 AM  || 

اوراق دفتر :

لينكها:

دغدغه ها:

تماس با من:

آرشيو: